Koelkast

De werking van de koelkast berust op het absorptie- of op het compressorprincipe. De absorptiekoelkast wordt het meeste toegepast in campers.

Voordelen absorbtieprincipe

• Het is stil, omdat het koelaggregaat zonder bewegende delen werkt.
• Het heeft een langere levensduur dan het compressorprincipe.
• Het kan op drie energiebronnen werken: 230 Volt netspanning, 12 Volt gelijkstroom en gas (LPG). Er kan maar één energiebron ingeschakeld zijn. Daarmee heeft de camperaar alle vrijheid om te gaan en staan waar hij of zij wil.

Nadelen absorptieprincipe

• Het koelt bij buitentemperaturen > 30° C minder goed;
• Het is een relatief traag werkend systeem;
• Het rendement is minder groot;
• Het verbruikt naar verhouding meer energie.

De werking van een absorptiekoelkast

De absorptiekoelkast werkt op 230 Volt, 12 Volt of op gas (LPG). Uiteraard niet op alle drie de bronnen tegelijk. Het ontstekingssysteem werkt al dan niet automatisch. De energiebronnen zorgen voor warmtetoevoer. Toch vreemd eigenlijk, want hoe komt het dat warmte voor koeling zorgt?

Het antwoord schuilt in het gebruikte koelmiddel: ammonia. Deze natuurlijke verbinding verdampt in het kookvat tot ammoniak en condenseert vervolgens tot vloeibare ammonia. Via een dun buisje wordt de vloeibare ammonia plotseling ‘vrij’ gelaten in een grote ruimte. In deze ruimte verdampen alle druppeltjes ammonia, een proces waarvoor warmte nodig is. Deze warmte wordt aan de omgeving onttrokken. Het resultaat: een koudebron.

Voordelen compressorprincipe

• De compressorkoelkast koelt sneller. Binnen enkele minuten is de ingestelde koeltemperatuur bereikt.
• Het rendement en het energieverbruik is verhoudingsgewijs gunstiger.
• Er is geen open vuur en hij kan compact zijn. Daarom vindt je hem vaak in kampeerbusjes en ook in buscampers.

De werking van een compressorkoelkast

1. De compressor verplaatst het koelmiddel naar de verdamper. Daar verdampt het koelmiddel door warmte aan de omgeving te onttrekken.
2. Vervolgens verplaatst het verdampte gas, onder invloed van de door de compressor opgebouwde druk, vanuit de verdamper naar de condensor.
3. Hier koelt/condenseert het verdampte gas en wordt vloeibaar.
4. Het vloeibare koelmiddel voert vervolgens weer naar de verdamper. Op deze wijze wordt de cyclus van verdampen en condenseren van het koudemiddel in stand gehouden. Er is een koelcapaciteit van -18°C mogelijk.

Wat te doen bij een lekkage?

Een lekkage van de koelkast is herkenbaar aan de scherpe geur. Je handelt dan als volgt:

• Schakel de koelkast uit.
• Lucht de ruimte goed.
• Neem contact op met een onderhoudsbedrijf van koelkasten.

Hoe onderhoud je de absorbtiekoelkast?

Schoorsteen reinigen

Optimale toevoer van warmte is nodig om de koelkast goed te laten koelen. De brander en schoorsteen moeten dan ook goed schoon zijn en de afstelling van de brander moet correct zijn. Een keer per jaar moeten deze onderdelen schoon worden gemaakt.

In de branderbuis van de schoorsteen hangt aan een draad een metalen spiraal. Deze zorgt ervoor dat de warmte van de verbrandingsgassen zich gelijkmatig verdeeld waardoor het kookvat optimaal wordt verhit. Vaak zit op het spiraal een roetlaag aangekoekt. De verdeling van warmte komt hierdoor in gevaar. Op eenvoudige wijze is het spiraal uit de branderbuis te lichten, waarna met een borsteltje de roetlaag kan worden verwijderd. Let er wel op dat er geen roetdeeltjes of schilfers omlaag op de brander vallen.

Brander schoonmaken

De brander schoonmaken is een kwestie van blazen. Meestal gaat het om losse roetdeeltjes. Leg de inspuiter een tijdje in een badje van spiritus. Gebruik nooit benzine omdat deze een te hoog vetgehalte heeft; stof hecht zich namelijk aan olie. Prik de inspuiter nooit met een metalen naald of iets dergelijks door. De kans bestaat dat deze beschadigd, waardoor de juiste lucht/brandstofverhouding in gevaar komt.

Blaas de inspuiter met lucht schoon of prik deze met een heel dun koperen draadje van een elektriciteitssnoer door. Koper beschadigt de brander niet.

Vonkafstelling

De afstand tussen de elektrode en de branderkop moet minimaal 3 mm zijn. Deze is vast te stellen met een voelermaat. Controleer ook of de draad van de ontsteking boven op de koelkast, bij het drukmechanisme goed vastzit. Hier zit de Piëzo-ontsteking, een kristal die door mechanische belasting een vonk opwekt voor het ontsteken van gas.

In de zomer

Wanneer de koelkast slecht koelt, kan dat liggen aan te veel geproduceerde warme lucht aan de achterzijde. De eerste reactie bij het slecht koelen van de koelkast is veelal de koelstand te verhogen. Dit werkt averechts.

Het is beter om de koelkast overdag op een lagere stand te zetten en ’s avond en ’s nachts op een hogere stand. De geproduceerde warmte aan de achterzijde van de koelkast blijft dan wellicht binnen de norm.

Bij een omgevingstemperatuur van boven de +32°C gedurende een langere periode adviseren wij een ventilator te installeren. Monteer de ventilator met schroeven tussen het aggregaat en de condensor. De ventilator dient zo dicht mogelijk bij het aggregaat geplaatst te worden. Zorg ervoor dat de ventilator is gemonteerd in dezelfde hoek als de condensor. De geforceerde luchtstroom dient omhoog gestuwd te worden.

Geleideplaat

Het is van belang dat de afgevoerde warme lucht onbelemmerd kan plaatsvinden. Warme lucht stijgt op en wordt via het rooster aan de bovenzijde afgevoerd. Via het rooster aan de onderzijde wordt verse lucht aangevoerd.

Bij de inbouw van de koelkast dient de fabrikant aan de bovenzijde een geleideplaat aan te brengen. De warme lucht wordt met deze geleideplaat geforceerd en daardoor beter afgevoerd. Dit bevordert de koeling aan de achterzijde van de koelkast.

Helaas is deze geleideplaat soms niet aanwezig of gebrekkig aangelegd. Het aanleggen van een geleideplaat of het hernieuwd aanleggen van een al aanwezige geleideplaat biedt vaak een goede oplossing.

In de winter

Wanneer de omgevingstemperatuur onder de 8 graden komt, wordt geadviseerd de winterbedekking op de roosters aan te brengen. Deze bedekking beschermt de koelkast tegen te koude lucht.

Controleer tijdens de winter of de ventilatieroosters en de afvoer van de verbrandingsgassen van de koelkast niet door sneeuw, bladeren en dergelijke zijn afgedekt.